Gót chân Achilles và những chuyện lạ quanh bồn tắm thời cổ đại
Những năm đầu 80 của thế kỷ trước, ở quê tôi, một vùng thuần nông tại Nghệ An, gần như nhà nào cũng thiếu ăn quanh năm. Những bữa ăn chỉ toàn cơm độn khoai lang, mì hạt kèm với rau má, củ chuối luộc đã ám ảnh đám trẻ lên 6 - 7 tuổi như tôi. Và chúng tôi chỉ mong tết đến. Tết có bánh chưng, có thịt, có cơm trắng, áo mới… dù nó đến và đi rất nhanh. Tết Nguyên đán ở quê tôi bắt đầu từ ngày 23 tháng chạp bằng lễ cúng ông Táo. Ở thời buổi đói kém ấy, nghi thức cúng lễ rất đơn giản, chủ yếu là đồ chay, rất ít nhà cúng mặn và chúng tôi, những đứa trẻ háu ăn cũng chẳng được thụ lộc đáng kể. Tết chỉ thực sự chạm ngõ mọi nhà từ ngày 27 tháng chạp. Buổi sáng hôm đó, tiếng lợn eng éc từ làng trên, xóm dưới rộn lên, nghe thật náo nhiệt. Đây là thời điểm các hợp tác xã nông nghiệp mổ lợn để chia thịt cho các xã viên ăn tết. Những năm 1980, cha tôi còn trong quân ngũ, mẹ tôi, tôi và đứa em được nhận thịt ăn tết. Chúng tôi vây quanh sân kho hợp tác xã xem người lớn mổ lợn. Trong không khí đầy niềm vui và sự háo hức, chúng tôi hồi hộp chờ đợi giây phút được chia thịt mang về. Những mảng thịt được xẻ ra, chia nhỏ, để trên những chiếc nong bằng tre. Một người cầm quyển sổ, đọc danh sách xã viên để 4 - 5 người khác cân thịt. Những phần thịt có cả xương được xâu vào sợi lạt nứa. Mỗi khẩu được 2 lạng thịt (200 gram). Nhà tôi 3 khẩu nên được 6 lạng, kèm theo mấy miếng lòng đã luộc. Nhận khẩu phần của gia đình, tôi háo hức cầm xâu thịt mang về, vừa đi vừa chạy, lòng đầy hân hoan.Mẹ tôi chia mấy miếng lòng cho hai anh em tôi ăn trước. Lòng đã nguội ngắt nhưng vẫn ngon vô cùng. Phần thịt lợn, mẹ tôi tách mỡ, đem vùi vào cái bồ đựng muối ở xó bếp để dành chiên lấy mỡ xào rau. Thịt nạc, mẹ tôi kho mặn. Niêu thịt kho nhỏ bé không đủ ăn trong những ngày tết nhưng vị ngon của nó vẫn theo tôi đến bây giờ.Chợ Vẹo ở xã bên, cách làng tôi vài cây số, họp vào các ngày chẵn. 28 tháng chạp hằng năm, chợ này đông vui nhất vì đó là phiên chính của chợ tết. Mẹ tôi bưng cái mủng đan bằng tre, đội nón, dắt em tôi đi chợ. Tôi nhảy chân sáo theo sau. Mưa xuân lất phất, con đường làng lép nhép bùn đất. Chợ tết nhộn nhịp người mua kẻ bán, rất vui. Mẹ tôi thường mua áo quần cho anh em tôi, rồi mua trầu, cau, một ít cam, cá biển và 1 cân thịt nữa. Mẹ nói có khó đến mấy thì tết cũng phải sắm cho được mấy thứ này. Mẹ tôi đội mủng về, cái tết ùa vào nhà.Sáng mùng 1, mẹ chuẩn bị cau, trầu, cam để chúng tôi đi chúc tết. Mẹ đi trước, tôi và đứa em líu ríu theo sau. Chúng tôi đến nhà người thân trong làng và họ hàng ở làng khác. Với những người lớn tuổi, mẹ tôi mang lễ thường là 3 - 5 quả cau hoặc 1 quả cam làm quà chúc tết. Mẹ đặt lễ ở bàn, lễ phép thưa: "Hôm nay mùng 1 tết, mẹ con chúng con có quả cau đến mừng tuổi ông, bà…". Tôi được mẹ dạy câu chúc tết này và khi lên lớp 1 thì tôi thay mẹ nói lời chúc và được người lớn khen, cho kẹo nên rất sướng. Chúc tết ở quê tôi gọi là mừng tuổi, ý là mừng cho tuổi mới. Đi mừng tuổi, tôi cũng được mừng tuổi, vui nhất khi đó là nhận tiền xu để đánh đáo; được ăn bánh chưng, kẹo bi; những thứ mà khi hết tết, chúng tôi nằm mơ cũng khó thấy. Ở quê tôi, từ xa xưa và đến giờ vẫn thế, trong những ngày tết, mọi người trong làng đều đến nhà nhau mừng năm mới. Ngày trước, quà chỉ là dăm ba quả cau để người lớn ăn trầu hoặc một vài quả cam, nay là một gói bánh. Nhưng việc quà tết nay đã được tinh gọn dần và chủ yếu là đến nhà chơi, chúc tết gia đình, uống nước, trò chuyện. Không ai buộc ai phải đến nhà chúc tết nhưng đã thành phong tục, không đi cứ cảm giác như có lỗi với người khác. Phong tục mừng tuổi giúp mọi người trong làng, trong xã thêm đoàn kết, chia sẻ với nhau. Đến mừng tuổi những người già neo đơn, người có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau bệnh tật, trẻ con thường mang bánh còn người lớn thường mang theo ít tiền để thăm hỏi. Quê tôi có ông Thời, hồi đó nhà nghèo nhưng ông sống rất tình nghĩa. Tết nào ông cũng đi mừng tuổi khắp xã, bất kể có quan hệ họ hàng hay không. Ông Thời thường mang theo mấy quả cam, bỏ trong cái túi cước. Vào nhà nào, ông đều mang ra 1 quả, bảo: "Tết không có gì, chỉ có quả cam, tôi đến mừng tuổi cho gia đình năm mới bình an, làm ăn may mắn". Nhà nào cũng vậy, ông Thời chỉ ngồi chừng vài phút, hỏi han chuyện trò ít câu vui vẻ rồi chào đi. Mọi người trong xã đều quý ông, nhận lời chúc, xin trả lại cam cho ông. Ông Thời cười, nói: "Ông bà cho thì tôi xin lại, chúc ông bà năm mới vạn sự như ý". Xưa và nay vẫn thế, cứ sáng sớm mùng 1, ở quê tôi, con cháu kéo đến nhà ông bà, cha mẹ để chúc tết, trước khi đi mừng tuổi những người thân khác. Tiếng cười đùa huyên náo. Các nhà thờ họ rộn ràng tiếng trống tế. Cây nêu dựng khắp ngõ ngách trong làng. Những cô gái xúng xính gánh mâm cỗ đến nhà thờ để cúng tổ tiên. Ngày thường, ở làng chỉ còn phụ nữ và người già, thanh niên và trung niên ra Bắc, vào Nam, xuất ngoại lao động, nhưng cứ đến ngày tết làng lại đông vui, nhộn nhịp. Tết là dịp đoàn tụ khiến những người xa quê đều muốn về với gia đình, người thân. Ở nhà, những người bố, người mẹ già chỉ mong tết đến để con cháu trở về sum họp. Rời làng ngót 30 năm, nhiều người già tôi từng đến nhà mừng tuổi vào ngày tết năm xưa đã thành người thiên cổ, nhưng sự gắn kết từ tục mừng tuổi đã giúp tôi nhớ như in các mối quan hệ họ hàng, dù đã cách nhau nhiều đời. Tết vẫn thế, vẫn mang lại nhiều giá trị tinh thần khiến ai xa quê cũng phải nhớ, phải đau đáu tìm về.Gửi người thương: Thật hạnh phúc khi được làm con của mẹ
Chốt năm 2024 tiết kiệm được hơn 200 triệu đồng, sau quá trình tìm hiểu, chị Nguyễn Thị Hoa (trú Q.Bắc Từ Liêm, Hà Nội) quyết định đầu tư vào bạc chứ không mua vàng như mọi năm."Năm nay vàng khan hiếm, việc mua bán khá khó khăn, giá cũng đang lên rất cao. Tôi được bạn giới thiệu nên đầu tư vào bạc và định dồn toàn bộ tiền tiết kiệm được trong năm mua khoảng 6 - 7 kg để tích trữ, giá lên thì bán kiếm lời", chị Hoa nói.Chị Hoa định mua bạc của Công ty CP Tập đoàn Phú Quý, nhưng điều đáng ngạc nhiên là phải đặt trước khoảng 15 - 20 ngày.Trong các doanh nghiệp kinh doanh vàng bạc lớn hiện nay, Phú Quý là đơn vị tiên phong tung ra thị trường dòng sản phẩm bạc mang tính tích trữ đầu tư, bắt đầu từ tháng 4.2024. Doanh nghiệp này có các dòng sản phẩm chính gồm bạc miếng 1 lượng, 5 lượng; bạc thỏi 10 lượng, 1 kg.Theo nguồn tin của Thanh Niên, từ tháng 4.2024 tới nay, Tập đoàn Phú Quý luôn trong tình trạng sản xuất không kịp phục vụ nhu cầu; khách thường xuyên phải đặt để chờ nhận hàng. "Thời gian qua, có khách chi 5 - 7 tỉ đồng mua hàng trăm kg bạc. Đến hiện tại, chúng tôi đã nhận đơn bạc tới giữa tháng 2", đại diện Tập đoàn Phú quý chia sẻ.Tương tự, Công ty CP Ancarat Việt Nam dù vừa ra mắt dòng sản phẩm bạc mỹ nghệ và bạc tích trữ từ ngày 10.1, song ngay lập tức trong tình trạng "cháy hàng", cung không đủ cầu.Trao đổi với Thanh Niên, bà Bùi Hồng Tâm, Tổng giám đốc Công ty CP Ancarat Việt Nam, cho biết trong khi tình hình kinh doanh vàng suốt cả năm 2024 và đầu 2025 kém sôi động, thì kinh doanh bạc lại "sốt xình xịch". "Ban đầu, chúng tôi chỉ tính ra mắt dòng sản phẩm bạc mỹ nghệ với khoảng 10 mẫu, mỗi mẫu sản xuất 1.000 miếng với mục đích thăm dò, song vừa ra mắt mãi lực đã rất cao. Làm đến đâu bán đến đó, phải tăng sản xuất liên tục", bà Tâm nói.Hiện, Ancarat có hai dòng sản phẩm chính là bạc mỹ nghệ dành để làm quà tặng, sưu tập. Dòng còn lại là bạc để tích trữ với các trọng lượng như 1 lượng, 5 lượng, 0,5 kg và 1 kg. Bạc mỹ nghệ có giá khoảng 1,3 triệu đồng/lượng; bạc tích trữ giá thấp hơn khoảng 1,1 triệu đồng/lượng. Loại bạc tích trữ 1 kg có giá trên 31 triệu đồng/miếng."Khách mua bạc để biếu tặng và tích trữ khá nhiều. Chúng tôi khá bất ngờ, không nghĩ người dân mua bạc nhiều như vậy. Có khách hàng mua tích trữ tới 50 miếng loại 1 kg/miếng. Hiện, công ty đang tăng tốc sản xuất dự trữ khoảng 300 kg bạc phục vụ bán từ nay tới dịp ngày vía Thần tài (ngày 10 tháng giêng âm lịch)", bà Tâm chia sẻ.Chuyên gia vàng Trần Duy Phương phân tích, thời gian gần đây việc mua vàng vẫn gặp khó khăn; trong khi đó, đầu tư bạc đang là xu thế mới.Trên thế giới cũng như tại Việt Nam, xu hướng đầu tư vào bạc đang dần được đẩy mạnh. Các ngân hàng lớn trên thế giới dần chuyển hướng đầu tư vào bạc. Thế giới có quỹ tín thác bạc cũng như các công ty lớn về bạc."Ở thời điểm hiện tại, người đầu tư vào bạc chưa nhiều, bởi số người thực sự am hiểu trong lĩnh vực này còn hạn chế. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực đầu tư khá triển vọng trong vòng 5 năm tới. Từ nay đến 2030, bạc sẽ trở thành xu thế mới trong cất giữ và đầu tư", ông Phương dự đoán.Một số chuyên gia kinh tế nhìn nhận, hiện chưa có nhiều doanh nghiệp kinh doanh vàng bạc lớn trong nước đầu tư dòng sản phẩm bạc tích trữ. Tuy nhiên, khi việc đầu tư vào bạc phổ biến hơn, các "ông lớn" trong ngành có thể sẽ tham gia thị trường nhiều tiềm năng này.Ông Phương lưu ý, tỷ lệ biến động giá bạc nhiều hơn giá vàng, có nghĩa là tăng mạnh hơn và giảm cũng nhiều hơn. Bạc có tỷ suất sinh lời cao hơn vàng, dễ mua hơn vàng do không bị khan hiếm nguồn cung. Tuy nhiên, nhược điểm khi đầu tư vào bạc là tính thanh khoản không cao như vàng, kén mua, kén bán; mua bạc ở tiệm nào phải bán lại ở đúng tiệm đó. Nhìn chung thời gian tới, đây là sản phẩm nên xem xét đầu tư.
Một quận tại TP.HCM sẽ xây dựng trung tâm thực hành thí nghiệm hiện đại 265 tỉ
Liên quan vụ tai nạn ô tô tông xe máy khiến 3 người tử vong, ngày 17.2, tin từ Viện KSND TP.Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), đơn vị đã ban hành cáo trạng truy tố bị cáo Trần Doãn Tùng (46 tuổi, trú xã Ea Kênh, H.Krông Pắk, Đắk Lắk) về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ.Theo cáo trạng, sáng 2.8.2024, Trần Doãn Tùng điều khiển xe ô tô bán tải từ nhà (ở H.Krông Pắk) đi đến Phòng CSGT Công an tỉnh Đắk Lắk để xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Khoảng 6g52 phút, Tùng điều khiển xe đến Km 140+400 QL26 đoạn qua xã Ea Tu, TP.Buôn Ma Thuột, chạy với tốc độ 70 km/giờ. Tại đây, quan sát ở chiều đường ngược lại không có ô tô lưu thông, nhưng vẫn có các xe máy, xe gắn máy, Tùng bật xi nhan bên trái để xin vượt trái ô tô lưu thông phía trước. Lúc này, xe của Tùng đè lên vạch liền, lấn sang chiều đường bên trái vượt ô tô BS 47A-...26 lưu thông phía trước cùng chiều.Cùng lúc, ô tô 47A-...26 bật xi nhan xin vượt ô tô BS 47A-…72 phía trước, nhưng khi tài xế đánh lái qua trái thì phát hiện xe của Tùng đang vượt lên từ phía sau. Thấy vậy, tài xế xe 47A-…26 đánh lái sang phải để nhường đường cho xe của Tùng.Do không làm chủ tay lái, vượt xe không đúng quy định, không đảm bảo an toàn nên xe của Tùng đã tông vào xe máy chạy theo chiều ngược lại do bà Q.T.L (36 tuổi) điều khiển, chở theo chồng phía sau là ông V.V.H (41 tuổi) và con trai V.T.K (13 tuổi, cùng trú xã Ea Đar, H.Ea Kar, Đắk Lắk). Hậu quả, tai nạn làm vợ chồng bà L .và con trai tử vong tại chỗ, hai phương tiện bị hư hỏng.Sau vụ tai nạn, Công an TP.Buôn Ma Thuột đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Trần Doãn Tùng để điều tra, tiến hành kiểm tra nồng độ cồn và chất kích thích. Kết quả xét nghiệm xác định Tùng dương tính với ma túy, không vi phạm nồng độ cồn.Quá trình điều tra, bị cáo Tùng đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải và tự nguyện tác động gia đình bồi thường, khắc phục một phần hậu quả cho gia đình nạn nhân trong vụ tai nạn.
Nguyễn Hồng Đức, sinh viên Trường ĐH Phạm Văn Đồng (Quảng Ngãi), cho biết chùa Minh Đức rất đẹp. Đứng ở chùa này có thể nhìn bao quát TP.Quảng Ngãi rất bình yên. "Điều mình thích nhất là đến chùa được tận hưởng bầu không khí trong lành, có không gian thoáng đãng. Ngoài ra, có thể kết hợp để tham quan: khu bảo tàng Phật Giáo, khu bảo tháp, khu Long Hoa Viên, vườn Bạch Mã, vườn thư pháp, khu Phương y đường, khu Thập Pháp giới… trong khuôn viên khu văn hóa tâm linh Thiên Mã", Đức kể.
Top 10 kem chống nắng cho da khô mềm mượt, tươi trẻ được tìm mua nhiều
Bộ TN-MT vừa có ý kiến về chủ trương đầu tư xây dựng công trình khẩn cấp bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Tô Lịch.Góp ý về chủ trương, Bộ TN-MT đánh giá việc đầu tư xây dựng trạm bơm trực tiếp từ sông Hồng bằng hệ thống đường ống áp lực với lưu lượng 3 - 5 m3/giây và 3 đập dâng để bổ cập dòng chảy trên sông Tô Lịch, duy trì mực nước trên sông và cột nước tràn qua các đập là hết sức cần thiết, cấp bách.Tuy nhiên, Bộ TN-MT cho rằng, với phương án đầu tư như đề xuất của Hà Nội thì mới chỉ bổ cập bằng lượng nước thải được thu gom đưa về hệ thống xử lý nước thải tập trung, chưa giải quyết được vấn đề phục hồi dòng chảy, làm sống lại dòng sông Tô Lịch, tạo cảnh quan, duy trì dòng chảy.Trong trường hợp Thủ tướng thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng theo phương án nêu trên, Bộ TN-MT cho rằng phương án cần rà soát bổ sung một số nội dung.Cụ thể, bổ sung đánh giá đến nguy cơ gây sạt lở, bồi lắng khu vực sông Hồng, khu vực cửa lấy nước của trạm bơm đầu mối đảm bảo công trình ổn định lâu dài và lấy nước liên tục trong điều kiện mực nước sông Hồng ngày càng hạ thấp.Việc lấy nước trực tiếp từ sông Hồng cần xem xét bổ sung nghiên cứu vấn đề ô nhiễm thứ cấp đến sông Tô Lịch, cũng như các giải pháp xử lý việc lắng đọng phù sa và rác thải tại 3 đập dâng trên sông trong quá trình vận hành.Bên cạnh đó, việc dẫn nước từ sông Hồng về sông Tô Lịch bằng đường ống áp lực D1200 mm dọc theo đường Võ Chí Công với chiều dài khoảng 5,5 km cũng cần phải nghiên cứu, có các giải pháp cụ thể để giải quyết các rủi ro như phá hỏng các công trình ngầm trong quá trình thi công; vỡ, tắc đường ống trong quá trình vận hành.Cũng theo Bộ TN-MT, công trình thuộc trường hợp phải có giấy phép khai thác nước mặt theo quy định. Vì vậy, trước khi thực hiện xây dựng công trình lấy nước, đề nghị Hà Nội lập hồ sơ đề nghị cấp phép trình cấp thẩm quyền xem xét cấp phép.Dù đánh giá phương án của Hà Nội là cần thiết và cấp bách nhưng Bộ TN-MT cho rằng, đây mới chỉ là giải pháp tình thế, trước mắt, chưa giải quyết một cách tổng thể, dài hạn để phục hồi dòng sông, tạo cảnh quan ven sông (duy trì dòng chảy liên tục trên sông, trong khi hiện tại vào mùa khô về cơ bản sông Tô Lịch có chức năng như là kênh thoát nước thải).Theo Bộ TN-MT, Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam đang nghiên cứu phương án phục hồi, kết nối sông Tô Lịch, hồ Tây và sông Hồng thông qua hệ thống trạm bơm và kênh dẫn không áp lực.Theo đó, phương án đề xuất phục hồi sông Tô Lịch cũng bằng cách bổ cập nước từ sông Hồng để tạo dòng chảy, cảnh quan và giao thông thủy nội địa.Bộ TN-MT đánh giá, phương án của Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam cùng khoảng tổng mức đầu tư, vận hành và thời gian thi công như phương án đề xuất của Hà Nội. Tuy nhiên, lượng nước bổ cập có thể tối đa là 18 m3/giây (tương đương khoảng hơn 1,5 triệu m3/ngày), với vận tốc trung bình 0,3 m/giây duy trì mực nước trên sông từ trên 3,3 - 3,8 m. Phương án này có thể đáp ứng mục tiêu phục hồi nguồn nước, tạo cảnh quan, duy trì dòng chảy và đảm bảo phù hợp với các quy định.